Om samen een kindje te krijgen, is gemeenschap nodig tussen een man en een vrouw. De eicel van de vrouw moet namelijk samenkomen met de zaadcel van de man, waarna deze twee zich kunnen ontwikkelen tot een embryo in de buik van de vrouw. Hoe dat wonderlijke proces werkt bij de vrouw, lees je hier. Maar hoe werkt dit bij de man?

Waar bij vrouwen de voortplantingsorganen aan de binnenkant van het lichaam zitten, zitten ze bij de man aan de buitenkant. Dat de zaadballen aan de buitenkant hangen is overigens niet voor niets. De zaadcellen mogen niet te warm worden. De zaadballen blijven buiten het lichaam één graad koeler dan de lichaamstemperatuur. Regelmatig dragen van strakke broeken, hete baden, met de laptop op schoot en lange afstanden rijden is dus niet bevorderlijk voor de ontwikkeling van de zaadcellen.

De penis speelt een belangrijke rol

De penis heeft in het voortplantingsproces een belangrijke rol. Door de ‘zwellichamen’ kan de penis een erectie krijgen en is geslachtsgemeenschap mogelijk. Verder brengt de penis de zaadcellen via de urinebuis van de man in de vagina van de vrouw. Daarnaast is de eikel van essentieel belang. Stimulering van de eikel kan namelijk een orgasme en zaadlozing (ejaculatie) veroorzaken die nodig zijn om het zaad in de vagina van de vrouw te krijgen.

De maat doet er niet toe

In het voortplantingsproces speelt de maat van de penis eigenlijk geen rol. Met een penis van 5 cm in slappe toestand, kun je nog steeds een vrouw zwanger maken. Het gaat er namelijk om dat de penis in staat is om het sperma in de vagina richting de baarmoederhals te krijgen en dat is ook met een relatief kleine penis goed mogelijk. De maat van de penis is alleen in zeldzame gevallen een oorzaak van verminderde vruchtbaarheid.  

De penis van een volwassen man is ontspannen gemiddeld 9,8 centimeter en in erectie gemiddeld 14,8 centimeter.

De maat doet er dan misschien niet zo toe, het functioneren van de penis des te meer. Het is namelijk wel belangrijk dat je geen last hebt van erectiele dysfunctie, ofwel impotentie. Bij impotentie lukt het namelijk niet om een erectie te krijgen of te behouden. En dat is wel nodig om het sperma in de vagina richting de baarmoederhals te krijgen.

Impotentie en medicijnen

Ongeveer de helft van het aantal mannen tussen de 40 en 70 jaar hebben in meer of mindere mate last van erectiele dysfunctie. Impotentie komt vaker voor naarmate mannen ouder worden of door een chronische aandoening zoals diabetes, hart- en vaatziekten of alcoholmisbruik. Impotentie kan ook een bijwerking zijn van bepaalde medicijnen. Neem contact op met je huisarts wanneer je hier last van hebt.

Meer over zaadballen en zaadlozing

De twee teelballen in de balzak worden in de pubertijd actief door hormonen uit de hypofyse.

Wat is de hypofyse?

De hypofyse is een piepklein orgaantje in onze hersenen. Dit orgaan stuurt de hormoonproducerende klieren aan zoals bij vrouwen eierstokken en bij mannen de zaadballen. www.hypofyse.nl

Vanaf die tijd produceren de teelballen miljoenen spermacellen (zaadcellen) per dag. In de balzak wachten de zaad- of spermacellen geduldig op hun reis naar buiten. Als ze dan mogen, worden de spermacellen onderweg via de zaadleiders nog aangevuld met vocht (voedingsstoffen) uit de zaadblaasjes en de prostaat. Dit mengsel van vocht en zaadcellen noemen we sperma. Na de prostaat gaat het sperma de urineleider in. De urineleider leidt het sperma door de penis naar buiten.

Welke zaadcel is het snelst?

Bij een zaadlozing komt het sperma door de urinebuis naar buiten met een snelheid van 45 kilometer per uur. Het theelepeltje sperma dat gemiddeld naar buiten komt, bevat maar liefst 400 miljoen zaadcellen. Dan begint de zwemwedstrijd. Wie is er het snelst bij de eicel van de vrouw? Wie kan het beste de eicel binnenkomen? En wie mag dus uitgroeien tot een embryo?

Iedere zaadbal bestaat uit ongeveer 200 tot 300 lobben, die weer uit verschillende zaadbuisjes bestaan. In deze buisjes ontwikkelen zich zaadcellen en cellen die het mannelijke hormoon testosteron en kleine hoeveelheden oestrogenen produceren. Via een netwerk van kanaaltjes worden de rijpe zaadcellen naar de bijbal vervoert.

Bijballen (epididymis)

Achter elke zaadbal ligt een bijbal. Dit orgaan heeft de vorm van een komma en bestaat uit een volledig opgerolde buis van maar liefst 5 meter. In deze buis monden kanaaltjes van de zaadballen uit.

In de bijbal rijpen de zaadcellen verder. Zo ontwikkelen ze onder andere het vermogen om te zwemmen en om zich aan de vrouwelijke eicel te binden. Rijpe zaadcellen worden ongeveer 2 tot 3 weken in de bijballen opgeslagen. Wanneer er geen zaadlozing volgt, worden ze daarna afgebroken.

De zaadleider

Vanuit elke bijbal ontspringt een zaadleider, deze buis is zo’n 50 tot 60 centimeter lang. De zaadleider verbindt de bijbal met de plasbuis. Hiervoor gaat hij eerst via de lies en daarna met een grote bocht richting de prostaat. Achter de prostaat komen de zaadleiders samen met de afvoer van de zaadblaasjes. De twee zaadleiders vormen samen de ductus ejaculatorius. Deze buis loopt door de prostaat en mondt uit in de plasbuis.

De ductus ejaculatorius

De ductus ejaculatorius is een buisje van 2 centimeter lang, dat bij de prostaatklier begint en bij de urinebuis eindigt.

Voortplantingsstelsel van de man

Zaadblaasjes

De zaadblaasjes zijn klieren die spermavocht produceren. Ongeveer 70 procent van het sperma bestaat hieruit. Het dikke licht basische vocht bevat onder andere fructose, het hormoon prostaglandine en het eiwit fibrinogeen. Dankzij het basische vocht kan sperma in het zure milieu van de vagina overleven. De fructose vormt een energiebron en de prostaglandine verhoogt de beweeglijkheid. Fibrinogeen draagt bij aan de verdikking van het sperma na ejaculatie.

De zaadblaasjes zijn ongeveer 5 centimeter lang en hebben de vorm van een piramide. Beide zaadblaasjes monden vlak boven de prostaat uit in de zaadleiders.

Prostaat

De prostaat ligt vlak onder de blaasuitgang en om de plasbuis heen. Hij bestaat uit miljarden kleine buisjes die samen prostaatvocht aanmaken. Bij het klaarkomen worden de zaadcellen naar de prostaat gepompt. Daar worden ze vermengd met het prostaatvocht (ongeveer 25 procent van het sperma bestaat uit prostaatvocht). Bij de ejaculatie trekt de prostaat samen en wordt het sperma door de plasbuis naar buiten geperst. Tegelijkertijd wordt de blaas gesloten waardoor je zaadcellen niet in je blaas terecht kunnen komen.

Je weet nu hoe alles werkt. Je weet hoe alle onderdelen in elkaar zitten. Je bent er klaar voor om vader te worden? Dan is het tijd voor seks. Of toch niet? Naast dat oefenen altijd een goed idee is, is het verstandig wel rekening te houden met de vruchtbare dagen van je partner. Om zwanger te kunnen worden moet je namelijk wel dichtbij de eisprong zitten.