Veel gestelde vragen

Door te vrijen. Uiteraard. Maar wat moet er nu eigenlijk gebeuren in je lichaam om zwanger te raken? Dat is best een bijzonder proces.

Je hebt daarvoor nodig: een eisprong bij de vrouw en voldoende goede zaadcellen in het sperma van de man. Deze zaadcellen moeten bij de eicel (ontstaat uit de eisprong) kunnen komen. Gelukkig gaat zwanger worden bij de meeste stellen vanzelf.

Bij één op de zes stellen verloopt het proces van zwanger worden moeizamer. Soms is hier een duidelijke verklaring voor, maar er is ook een grote groep mensen waarbij geen duidelijke oorzaak wordt gevonden.

Lees ook deze tips om zwanger te worden.

Soms is een vrijpartij alleen niet genoeg om zwanger te raken en is hulp van buitenaf meer dan welkom. Je huisarts kan je hierbij steunen en adviseren.

Ben je al meer dan 12 maanden aan het proberen? Heb je een onregelmatige menstruatiecyclus? Gebruik je chronisch medicijnen? Wil je stoppen met roken of je gewicht verminderen? Of heb je ooit een buikoperatie of een ontstoken eileider gehad?

In al deze gevallen is het raadzaam om contact op te nemen met je huisarts.

Lees meer over wanneer ga ik naar mijn huisarts?

Voor en tijdens je eisprong (of ovulatie) ben je het meest vruchtbaar. Vaak vindt de eisprong midden in de menstruatiecyclus plaats. Als je cyclus regelmatig is, bereken je eenvoudig zelf jouw eisprong. Neem de eerste dag van je laatste ongesteldheid. Tel hier het aantal dagen van je cyclus* bij op.

Gemiddeld duurt de menstruatiecyclus 28 dagen. Ongeveer 14 dagen vóór deze datum vindt je eisprong (ovulatie) plaats. De meest vruchtbare periode is deze dag en de twee dagen ervoor. Het kan zijn dat jouw periode korter of langer duurt dan 28 dagen. Dan is de ovulatie niet precies op dag 14. Neem de berekening daarom niet te letterlijk, want de eisprong is lastig te voorspellen.

Ons advies is dan ook om in de week van je eisprong 2 tot 3 keer seks hebben.

Lees meer over vruchtbare dagen.

Voor een succesvolle bevruchting moeten de eicel van de vrouw en de zaadcel van de man elkaar op het juiste moment ontmoeten. Daarbij moet de baarmoeder ook voorbereid zijn op de komst van een bevruchte eicel, zodat de eicel kan innestelen en groeien. Dit wonderlijke en complexe voortplantingsproces wordt aangestuurd door hormonen.

In de eerste helft van de menstruatiecyclus zorgen de vrouwelijke geslachtshormonen FSH, LH en oestrogeen voor de groei van follikels (eiblaasjes) en de eisprong. Na de eisprong speelt het hormoon progesteron een belangrijke rol. Dit hormoon stimuleert de groei van het baarmoederslijmvlies en zorgt ervoor dat de baarmoederwand klaar is voor een bevruchte eicel.

Kom hier alles te weten over de rol van hormonen.

Dit is moeilijk te voorspellen en daarnaast niet mogelijk om het precies te zeggen. Wel kan er een schatting gemaakt worden, meestal gebeurt dit door een specialist in het ziekenhuis.

De specialist bepaalt dit aan de hand van meerdere factoren die een rol spelen. Zoals je leeftijd, hoe vaak jullie seks hebben, hoelang jullie al proberen zwanger te worden en jullie leefstijl.

Daarnaast houdt de arts rekening met medische factoren, zoals aandoeningen.

Een van de belangrijkste factoren is het aantal zaadcellen en hoe beweeglijk deze zijn. Zijn er weinig spermacellen of bewegen deze niet, dan neemt de kans af.

Als je wilt weten hoe het zit met je vruchtbaarheid, maak dan eerst een afspraak bij je huisarts. Je krijgt een aantal vragen en de huisarts kan besluiten een paar testen te doen.

Bij een jaar proberen krijg je vaak direct een doorverwijzing naar het ziekenhuis. De gynaecoloog bespreekt eerst jullie medische voorgeschiedenis. Daarna volgt een algemeen klinisch onderzoek en een aantal bloedtesten.

Mocht het nodig zijn, dan kan in een latere fase nog aanvullend onderzoek worden gedaan.

Meer over de verschillende onderzoeken.

Bij veel koppels wordt de onderliggende oorzaak niet gevonden. Je bent onvruchtbaar wanneer beide eileiders afgesloten zijn, je geen eicelvoorraad meer hebt of als de eisprong uitblijft.. Bij mannen is het meestal een verstoorde zaadvorming zoals een laag aantal spermacellen en te weinig beweeglijkheid.

De inschatting is dat in ongeveer 1/3 van de stellen de onvruchtbaarheid bij de vrouw ligt, 1/3 ligt bij de man en bij nog eens 1/3 is er sprake van onbegrepen onvruchtbaarheid en kan de oorzaak liggen bij beide partners. De arts kan onderzoek doen naar de redenen waarom zwangerschap uitblijft.

Lees hier meer over de verschillende onderzoeken een arts doet.

Een BMI (Body Mass Index) tussen de 18,5 en 25 wordt gezien als een gezond gewicht.

Heb je een BMI van tussen de 25 en 30, dan heb je overgewicht Boven de 30 dan heb je ernstig overgewicht, ook wel obesitas genoemd. Maar je kunt ook ondergewicht hebben, als je BMI te laag is. Zowel onder- als overgewicht kan van invloed zijn op je vruchtbaarheid; het vermindert namelijk de kans op een eisprong of verstoord je menstruatiecyclus.

Bij mannen met een te hoog BMI, is de kans op een lagere zaadkwaliteit groter. Reken hieronder je BMI uit.

Lees hier meer over een gezonde leefstijl.

Merk jij iets aan je lichaam als je stress hebt? De meeste mensen merken daar lichamelijk wel iets van maar of stress ook echt de kans op een bevruchting verkleint, is niet bekend

Vrouwen die een IVF-behandeling hebben ondergaan, hebben geen grotere kans op het ontwikkelen van kwaadaardige tumoren van de eierstok. Wel hebben deze vrouwen een verhoogd risico op een zogenaamd borderline van de eierstokken (0,35% versus 0,1%). Dat blijkt uit een onderzoek van epidemioloog Floor van Leeuwen van het Nederlands Kanker Instituut en gynaecoloog Curt Burger van het Erasmus MC. Borderline tumor is een tumor die op het grensvlak ligt van een goedaardige en kwaadaardige tumor maar deze is over het algemeen goed te behandelen.

Naar de risico’s op langere termijn loopt al jaren een groot onderzoek naar de relatie tussen IVF en (gynaecologische) kanker, het OMEGA-onderzoek.

Wanneer je verminderd vruchtbaar bent, is er een aantal behandelopties mogelijk. Hieronder bespreken we deze in het kort. Via links kom je in de website bij een uitgebreidere bespreking van de verschillende behandelingen.

Afhankelijk van de uitslagen van het vruchtbaarheidsonderzoek, adviseert de specialist een behandelroute. Meestal wordt gestart met de minst ingrijpbare, zoals OI.

1. Ovulatie Inductie (OI)

Bij afwijkende hormonen, kun je met een OI behandeling (tabletten of injecties) de cyclus op gang brengen en zo een eisprong opwekken. Meer over Ovulatie Inductie vind je hier.

1. Intra Uterine Inseminatie (IUI)

Inseminatie betekent het inbrengen van sperma. Bij IUI wordt met een klein katheter gewassen sperma van je partner door de baarmoederhals in de baarmoeder gebracht. Vaak wordt IUI gecombineerd met milde stimulatie van de eierstokken, zodat er meer kans is op zwangerschap. Meer over IUI vind je hier.

1. In Vitro Fertilisatie (IVF)

IVF is één van de meest toegepaste behandelingen. IVF is een reageerbuisbevruchting en wordt al ruim dertig jaar toegepast. In het laboratorium wordt een eicel samen gebracht met zaadcellen. Zo ontstaat een embryo dat in de baarmoeder wordt geplaatst. Lukt deze terugplaatsing en heb je een ‘innesteling’ dan ben je zwanger. Meer over IVF vind je hier.

1. Intra Cytoplasmatische Sperma Injectie (ICSI)

Indien het sperma van minder goede  kwaliteit is, dan is  ICSI mogelijk een geschikte methode om toch zwanger te worden. ICSI is een techniek waarbij met behulp van een dun glazen staafje één zaadcel rechtstreeks in de eicel wordt geïnjecteerd. Meer over ICSI vind je hier.

1. Een eileideroperatie

Als je onvruchtbaar bent door een beschadiging aan beide eileiders, is het mogelijk dit te verhelpen door microchirurgie. Dit betekent een grote buikoperatie waarna je een paar weken nodig hebt om te herstellen. Het voordeel van een operatie is dat er een kans op zwangerschap ontstaat zonder verdere medische behandeling.

Meer over de verschillende vruchtbaarheidsbehandelingen.

Gonadotrofinen zijn geneesmiddelen en bestaan uit natuurlijk of synthetisch FSH en/of LH hormonen.

Werking bij de vrouw:

1. FSH stimuleert de follikelgroei en –rijping in de eierstokken;
2. FSH stimuleert de follikels tot productie van oestrogenen;
3. LH stimuleert de eisprong de vorming van het corpus luteum, ook wel geel lichaam, vanuit de resten van het eiblaasje na uitdrijving van de eicel bij de eisprong.

Lees hier meer over de rol van hormonen.